IJsland,  augustus 2010.

Voor het Hengelsportblad "BEET" mochten we een paar dagen naar IJsland om er een filmreportage te maken over het Kabeljauwvissen in de diepe Westfjorden bij Sudavik. Daar de sportvissers er één weekje verbleven, en ik hen slechts drie dagen mocht filmen, plande ik om een paar verlofdagen er tussen te nemen. Ik huurde er een wagen om de West-Fjorden te verkennen. Doel wat om zowel landschappen als vogels te fotograferen. IJsland.... Altijd de moeite! 

Dag 1: Dinsdag 24 augustus 2009 - Heenreis

Dinsdagnamiddag stijgen we op vanaf Schiphol om, na een vlucht van 3 uur te landen in Kevlavik. Na een bustransfer – langs de weg zien we tientallen kleine meeren met foeragerende Kleine Rietganzen, komen we aan in het piepkleine luchthaventje van de hoofdstad; Reykjavik. Van hieruit gaat het met een binnenvlucht naar Isafjordur, het schiereiland in het noord-westen van IJsland. Het binnenvliegen met het tweemotorig propellervliegtuig langs de bergflanken van het fjord is erg spectaculair. ’s Avonds laat bereiken we onze thuishaven (letterlijk!) voor een weekje: Sudavik! Na een biertje en een hamburger kruipen we onder de wol.

Dag 2: woensdag 25 augustus 2009 - eerste visdag

Vissers slapen niet uit! Iedereen is al vroeg op en druk in de weer om zo vlug mogelijk op te tuigen en de boten vol te tanken. Ik loop even het haventje in en noteer de eerste vogels; Eidereenden vliegen op en aan, Grote Burgemeesters en Grote Mantelmeeuwen, Kok- en Drieteenmeeuwen zien we overal. Er is trek van enkele zangvogels; Graspiepers en Koperwieken. De vissers zijn intussen klaar en na de briefing met de veiligheidsvoorschriften kiest men het ruime sop. Ik wordt ingedeeld bij Pierre Bronsgeest en John Huussen, topmannen bij hengelsportblad "Beet", en Robert Valkeneer en Tony Lemmens van hengelsportgroothandel "Pure Fishing". Na een uurtje varen zijn we uit het fjord en komen we op open zee. De motor wordt stilgelegd, we zitten op een diepte van zo’, 50 meter en de hengelaars maken zich klaar voor een 1ste drift. Nauwelijks is het kunstaas overboord of de eerste hengels staan al krom. Ik heb heel wat werk, want de ene na de andere grote vis komt aan boord. En we hebben het hier niet over "grote vissen" naar onze Nederlands-Belgische normen...  Nee, tijdens deze eerste uren gaat het over kabeljauwen van - stuk voor stuk - meer dan 10 kilo! Ik hoor constant:  "Wow!!! Dit is niet normaal!!" Mij realiserend dat dit misschien wel een uniek moment is, film ik zoveel mogelijk footage bij elkaar. Ook voor IJsland zijn vissen boven de 20 pond immers geen regel. Op zee komen heel wat vogels voor de kijker. Talrijk zijn de makke Noordse Stormvogels die op enkele meters van onze boot op iets lekkers zitten te wachten. Een Grote Jager vliegt over. Nu en dan passeren er Kuifaalscholvers en in grotere getale, gewone Aalscholvers. Maar heel veel vogels zijn dat niet. We weten immers dat eind augustus niet bepaald de beste periode is om te vogelen in IJsland. De meeste vogels hebben nu hun broedgronden (kliffen) verlaten, en zijn nu verder op zee te vinden. Daar komen wij met onze kleine bootjes niet. Toch verrassen we enkele “koeten” maar kunnen die jammer genoeg niet op naam brengen. (Waarschijnlijk gaat het hier over de Kortbekzeekoet want die is hier algemener dan de gewone Zeekoet)

Intussen wordt er verder Kabeljauw gevangen en spant Pierre de kroon met een vis van goed 17 kg. De mannen staan erop dat ik ook mijn visje vang en al na enkele minuten vang ik een metervis die zeker de 20 pond overschrijdt. Om 18.00 uur meren we weer aan in het haventje en zoeken on huisje op. 's Avonds in de kroeg/restaurant/feestzaal komen de sterke (vis)verhalen naar boven. De vangsten groeien naarmate er meer bier wordt geschonken en het steeds gezelliger wordt...



Dag 3: donderdag 26 augustus 2009 - tweede visdag

Vandaag gaan we mee met de boot van Linda en Raffie Cordes. Zij zijn de de organisatoren van deze reis. De sympathieke hengelsportwinkelier Leen Maarleveld van Ahoy Hengelsport en Robert Valkeneer van Pure Fishing varen met ons mee. De visboten zijn allemaal uitgerust met radio en dieptemeter, volkomen veilig uitgerust met zeewaardige, krachtige motoren. Prima van de organisatie! Net buiten het fjord komt (verschillende keren) vlakbij de boot een schooltje Grienden opduiken. Maar het is toch de magistrale verschijning van een Dwergvinvis die ons in vervoering brengt. Wij vangen weer flinke Kabeljauwen, Leen zelfs een vis van meer dan 13 kg. Buiten een vlucht Regenwulpen (!), zien we weinig vogels. We meren vroeg aan, want Linda en Raffie moeten in Isafjordur inkopen gaan doen. Ik rij met hen mee en ze zetten mij af aan de kliffen vlak voor de stad. Kuifaalscholvers en Aalscholvers zitten door elkaar op de rotsen. Lang de kust zie ik grote groepen Eidereenden en bij de stad zit een koppeltje Wilde Zwanen. Raffie pikt mij terug op. Hij heeft voor mij een huurauto besteld die ze morgen aan ons huisje komen afleveren.

Dag 4: vrijdag 27 augustus 2009 - eerste dag op weg met een huurwagen

Met mijn huur-Toyota rij ik richting Isafjordur. In het industriegebied zitten nog enkele Noordse Sternen met grote jongen. De ouders komen vervaarlijk over ons hoofd vliegen en we verlaten vlug de kolonie. Overal zien we (IJslandse) Tureluurs. Groepjes Graspiepers pleisteren in de korte begroeiing op het terrein. In de uitloper van de fjord vinden we Wilde Eenden en een groepje van 9 IJseenden. Op een nabijgelegen meertje zwemmen enkele Kuifeenden en een koppel Roodkeelduikers met een uit de kluiten gewassen jong. We bezoeken het "Naturel Museum of History" in Bolungarvik en maken er kennis met enkele wetenschappers. Helaas is de plaatselijk ornitholoog Bôsuar er vandaag niet, maar we krijgen een leuke rondleiding tussen de vele opgezette dieren in het museum. De professor vertelt me doodleuk dat hij nog enkele Papegaaiduikers in zijn koelkast bewaart. Nee niet voor wetenschappelijk doel, maar als delicatesse! Volgens hem smaken Dikbekzeekoeten en Alken eigenlijk een stuk fijner... Ook Zeehond en vooral Walvis lust hij wel, en die laatste schijnt hier overal in de supermarkt verkrijgbaar. Ik bezoek het kleine haventje, een prima spot om Grote Burgemeesters, Drieteenmeeuwen en Noordse Stormvogels te fotograferen. Wat verder loopt de weg dood en dus moet ik terug naar Isafjordur. Waar ik inderdaad Walvis vind in het warenhuis. In luchtdichte plastiek verpakking gaat een portietje mee naar huis, we zijn benieuwd!

Rijdend langs de kust zie je de oceaan diep in het IJslandse binnenland binnendringen en fjorden vormen van  tientallen kilometers lang. Gek, maar van de ene naar de andere "stad" (vaak van slechts een paar honderd inwoners) rij je dus op de helling van het fjord. Bij het einde van elke fjord vindt je een estuaria waar minstens één rivier uitmond. Hier zitten telkens heel wat watervogels; steltlopers als Scholeksters (altijd maar enkele), IJslandse Grutto's, groepjes Goudplevieren en Bontbekplevieren. In Pingeyri vormt zich vanaf de brug een prachtig binnenmeer. Hier zien we Middelste Zaagbek vrouwtjes met grote jongen en enkele Wilde Zwanen. Eindelijk kunnen we nu een schiereiland dwarsen en verlaten we de kust. Het prachtig vulkanisch landschap is woest en in de bergen, op hoogveen vinden we tussen de toendramossen en de heide, een late Goudplevier in zijn broedhabitat. Nu en dan zien we in dit beklijvende landschap een Raaf maar anders is het vogel-stil. 's Avonds komen we aan in Talkafjordur waar een jonge roodharige Viking ons naar de vakantiehuisjes brengt die je ook kan boeken bij CORDESTRAVEL. Het ziet er allemaal prachtig uit en met een zalig gevoel duiken we een perfect bed in.

Dag 5: zaterdag 28 augustus 2009 - tweede dag op weg met een huurwagen

We staan vroeg op en zijn al om zeven uur aan het einde van de route langs het kerkje van Laugardalur gereden. Naast de vele Eidereenden kunnen we toch één alsmaar duikende Koningseider determineren. Als we Patreksfjordur achter ons laten rijden we weer door een prachtig landschap en op de baan zien we enkele Groenlandse Tapuiten waarbij de rosse kleur van de juveniele vogels toch goed opvalt. We rijden met de wagen bijna een Smelleken aan! Gelukkig gaat die op een verkeerspaal zitten en laat de jonge vogel zich uitgebreid fotograferen.

We doen er alles aan om het Alpensneeuwhoen te vinden maar slagen daar niet in. Deze tijd van het jaar houden ze zich schuil met hun jongen en zijn moeilijk waar te nemen.  Na een tijdje doemt het vrijwel onbewoonde laagland van Raudisandur voor ons op. Het lijken de wadden wel!. Een groot zandstrand steekt schril af tegen de wanden van het verder gelegen fjord. Landschappelijk is dit natuurlijk allemaal prachtig. We keren langs dezelfde baan terug naar Talknafjordur. Hier hebben we om 16.00 uur een afspraak met een jonge roodharige viking. Hij is de zoon van een kabeljauwvisser en wil ons graag enkele reservoirs in het fjord tonen. Hij kweekt er, samen met zijn vader, kleine Gulletjes op tot grote Kabeljauw. Het wordt een prachtig boottochtje en het zicht op de vele, aan de oppervlakte zwemmende kabeljauwen is uniek.
In een het plaatselijke restaurantje gaan we vroeg aan tafel, en men serveert me de beste maaltijd dat ik tot nu toe op IJsland zou nuttigen. Kleine "Arctic Char" filetjes met aardappeltjes en een frisse salade: verrukkelijk!  Na enkele glazen van het plaatselijke bier (Viking!) besluiten we maar te gaan slapen want morgen wordt het vroeg dag.

Dag 6: zondag 29 augustus 2009 - derde en laatste dag op weg met een huurwagen

Voorbij de golf van Osafjordur rijden we 's morgens richting zuid-west om de baai van Barõaströnd te bereiken. Een familie Smelleken, waarbij de jongen heel wat vliegoefeningen houden, wordt de topwaarneming van de dag. De vogels poseren mooi op de weidepalen en zorgen in de lucht voor een waar spektakel. We rijden verder langs de zuidkust van het Westfjord voor we in Flokalundur naar het noorden. In een fantastisch landschap met ontelbare watervalletjes, zien we onze eerste Sneeuwgorzen. De lange, prachtige route leidt ons weer naar Isafjordur waar we weer een bezoekje brengen aan de familie Roodkeelduikers. Tot onze verbazing vertoont het mannetje zelfs zijn baltsgedrag waarbij hij met veel druk gebaar over het water "fietst". Indrukwekkend, vooral door de begeleiding van die indringende roep! We zijn zondag en hebben in Sudavik een afspraak met de verantwoordelijke van het "Arctic Fox Centre". De enthousiaste dame geeft ons een minirondleiding en vertelt ons waar we het meest kans hebben om de poolvos te fotograferen. We slaan de raad niet in de wind en op de door haar aangewezen plek kunnen we enkele prachtige foto's schieten van een jong dier. Poolvossen worden erg bejaagd in IJsland. Men is er bang voor dat de predatiedruk op de vogelkolonies té veel gaat doorwegen. Hier beloont de overheid een gedode vos nog altijd met een premie. Toch is er - dankzij enkele pioniers - een kentering merkbaar en wordt de IJslander zich bewust van het feit dat deze prachtige rover een onmisbare schakel vormt in de al soortenarme fauna van het eiland. In Sudavik wordt het s' avonds een blij weerzien met de sportvissers. In de kroeg moet ik honderduit vertellen over mijn binnenland-avontuur.

Dag 7: maandag 30 augustus 2009 - derde en laatste visdag

Vandaag staat in het teken van het sportvissen met licht materiaal. Daarzijn we wel een beetje toe verplicht, want door de harde wind zijn de hotspots op volle zee onbereikbaar en moeten we noodgedwongen in het fjord vissen. Dat geeft ook voordelen: minder lang varen en - met licht materiaal - heerlijk vissen op kleine gulletjes. Ik ga mee met John en Robert. Onder mijn impuls besluiten ze om vandaag met de vlieghengel aan de slag te gaan. Met een snelzinkende lijn vissen we op een diepte van zo'n 10 tot 15 meter. En met succes! Het is fantastisch om te ervaren hoe de gehaakte vissen op zo'n lichte vlieghengel te keer gaan. Er wordt niet alleen met streamers gevist, ook shads worden aan de korte leader geknoopt. Dit werkt nog beter, want nu komt het kunstaas vlugger bij de bodem en haken we vissen tot zo'n 4 kg! Sport! Daar de vissen hier tussen en boven het kelp foerageren, hebben ze een prachtig rode kleur aangenomen. Zeer fotogeniek!

Met ons drieën beleven we een grandioze dag en met zere armspieren van het drillen meren we 's avonds als laatste aan. Vanavond is het afscheidsfeestje met een BBQ. De prijzen worden uitgereikt en de kampioen wordt gevierd. Zoals verwacht loopt het feest een beetje uit de hand. Het is al 3 uur in de nacht als ik,  na een nachtelijk bezoekje van de enthousiaste sponsoren, eindelijk de slaap kan vatten ... Ik ben zeker: die thuisreis wordt er een in gezelschap van een grote, zware kater.

Dag 8 & 9: dinsdag 31 augustus & woensdag 1 september 2009 - pakdag & terugreis

Alhoewel het prachtig weer is en de wind geluwd is hebben nog weinig sportvissers zin om vandaag (tot de middag) uit te varen. De meeste lopen rond met een houten kop en de hoofdactiviteit van de dag wordt gelaten wachten op de bus die ons naar de vlieghaven van Isafjordur zal brengen. In ons tuintje kan ik een groepje Noordse Barmsijzen fotograferen. De vogels zijn erg luidruchtig maar laten zich niet vaak zien.

De binnenvlucht vanuit Isafjordur heeft een weinig vertraging, maar brengt ons veilig naar het vlieghaventje van Reykjavik.  Na een korte nacht in een goed hotel worden we naar de internationale luchthaven van Kevlavik gebracht, waarna we op tijd vertrekken richting Schiphol. Kort na de middag pakt Sonja mij op, en rijden we richting Diksmuide in België. De IJslandvaarder is weer thuis.

22 maart 2009, © Rudi Debruyne

___________________________________________________________________________