Marokko,  april 2009

Marokko in februari…. Het werd een speciale reis naar dit Noord-Afrikaanse land. Mijn reisgezel Peter Grobben had net voor altijd afscheid genomen van zijn moeder en ik vertrok met de wetenschap dat er sinds kort een punt gezet was achter een relatie van twintig jaar. Maar ook de berichten uit Marokko waren niet erg bemoedigend; dagelijks hoorden we over een nooit geziene regenval waarbij er grondverschuivingen plaatsvonden die ganse huizen lieten neerstorten en zelfs dodelijke slachtoffers maakten…. Met gemengde gevoelens maar tegelijkertijd ook met een zucht en verlangen naar avontuur vertrokken we vanuit Diksmuide richting Afrika 

DAG 1: Vrijdag 6 februari 2009 - Heenreis: BRUSSEL - CASABLANCA - AGADIR

In Brussel verliep de incheck met het zware fotomateriaal zonder problemen. Meestal verloopt dit bij lijnvluchten naar Afrika stukken makkelijker dan bij vluchten naar het noorden. Ook nu was dit weer het geval. Zelfs de tussenstop in Casablanca verliep vlot,  en na onze landing in Agadir konden we een half uurtje later al onze bagage in onze huurwagen laden. Het Ibishotel was nog precies wat het 4 jaar geleden was en bracht, vooral wat de menukaart betreft, geen verrassing. We besloten dus voor een eerste Marokkaanse maaltijd en zochten daarvoor een lokaal straattentje op. Tussen de jonge vriendelijke Marokkanen aten we er verrukkelijk en – uiteraard – supergoedkoop. We zochten de hotelbar op, want in Marokko zijn dit de enige plaatsen waar ze een biertje schenken. Moe, maar vol verwachtingen voor de komende dag, doken we vervolgens ons bed in.

DAG 2 : Zondag 8 februari 2009: Agadir - Tamri - Agadir

Het werd al vroeg dag en ik lag al een half uurtje naar de Huismussen, Merel en Grauwe Buulbuuls te luisteren toen Peter de kamerluiken opentrok. We zagen een erg bewolkte hemel. Op deze eerste dag wilden we naar het noorden, richting Tamri. In de binnentuin van het hotel zagen we meer vogels: kwetterende Boerenzwaluwen en foerageerden Tjiftjaffen. Op de baan langs de kust vliegt een koppeltje Raven en is er veel trek van Gierzwaluwen. Overal zien we Kleine Mantelmeeuwen en een eerste Torenvalk. Nog ver voor we Tamri naderen, vlakbij het bij de surfers zeer populaire Taghazout, houden we even halt bij een paar plasjes. Tot onze verwondering zien we, naast een paar Kleine Zilverreigers, een Heremietibis foerageren. We kunnen de vogel dicht benaderen en onze camera's spuwen de eerste snelsalvo’s! Wanneer even later nog twee andere vogels er komen bijzitten breekt het zonnetje door. Onze eerste dag kan nu al niet meer stuk....

Ook de eerste Roodborsttapuiten komen voor de lens. Op het strand zitten Kleine Mantelmeeuwen en meer dan honderd Audouins Meeuwen. Een in rotvaart laag overvliegende Havik veroorzaakte heel wat paniek.  Best wel veel voor een eerste stop! Onze tweede halte betreft Cape Rir. Een zuidelijke Klapekster laat zich makkelijk benaderen en we kunnen zelfs de zang op film zetten. Wat verder zien we de eerste Diadeemroodstaarten. Onze beste stemming is echter van korte duur wanneer twee politieagenten ons komen controleren. Blijkt dat we in de nabijheid van één of ander paleis zijn, fotograferen hier "not done" is ... en dat maakt ons natuurlijk verdacht. Onze paspoorten moeten we inleveren en het duurt een half uur voor we die terugkrijgen (ze bleven maar wachten om steekpenningen maar wij waren onwrikbaar!) . Intussen was onze stek natuurlijk verpest. Als we enkele huisjes passeren komt een man ons tegemoet. Hij spreekt een beetje Frans en ik begrijp dat hij ons wil gidsen op zoek naar de Barbarijse Patrijs. Samen met hem rijden het binnenland in. Verbaast kijken we naar een wonderlijk landschap. Prachtig om te zien hoe de regen van de afgelopen dagen een immense erosie had veroorzaakt. Gelukkig schijnt het rond Agadir nog best mee te vallen. We stappen uit voor een lange wandeling en stootten meteen twee Kwartels op. Thekla Leeuweriken zingen hier overal en enkele Huiszwaluwen vliegen over. Maar dan begint het plotseling te te hozen… En dat op het moment dat we het verst van de wagen zijn! Het water valt met bakken uit de hemel en doorweekt komen we een uur later terug bij de wagen aan. De Patrijzen-coup is totaal mislukt…. Gelukkig klaart het vlug op. Bij het huisje van onze gids zitten twee Zwarte Tapuiten in het zonnetje. Helaas verdwijnen ze té vlug ... Geen foto’s! Tegen valavond rijden we tot in Tamri en zien aan de monding van het riviertje een paar Witgatjes en enkele honderden Meeuwen. De dag word weerom besloten in de hotelbar en na een paar Bloody Mary’s zoeken we - licht aangeschoten - onze bedstee op.

DAG 3 : Zondag 8 februari 2009: Agadir - Qued Massa - Agadir

Ik wordt wakker door een serie van Peter's ochtendscheten. Een stralend zonnetje (en vooral een beetje frisse wind) dringt onze kamer binnen. We spoedden ons naar een heerlijk ontbijt. Vandaag gaat het richting Qued Massa. Als we nauwelijks de hoofdweg verlaten hebben om richting Massa te rijden, stoppen we bij een vogelrijk tuintje. Een koppeltje Palmtortels zijn ons net te slim af maar een mooie Diadeemroodstaart en een Kleine Zwartkop op de cactus blijken erg fotogeniek. Op een oude ruïne komt een Huisgors poseren en Buulbuuls spelen in de palmen verstoppertje. We zien hier ook onze eerste Marokaanse Ekster die zich gewillig laat fotograferen. Bij een dorpje maak ik één van mijn mooiste foto's van deze reis. Nee, geen vogel, alleen maar een meisje op een ezel...

Aan de ingang van het reservaat worden we aangeklampt door enkele mannen die ons willen gidsen. Een Steenuil poseert, aan de oevers van de Qued vinden we (met behulp van onze opdringerige gids) een Zwartkruintjagra. Langs de oever zitten Kemphanen en een groepje Lepelaars. Eén Flamingo, Waterrallen en Dodaarzen, Meerkoeten en Waterhoentjes komen op de lijst. Raar is de aanwezigheid van enkele Drieteen-meeuwen die hier foerageren. Bruine Kiekendieven vliegen langs en aan de overzijde van de rivier horen en zien we een veertigtal Kraanvogels. Gek gezicht om deze noordelijke soort hier in de duinen te zien landen! Er vliegen enkele Wilde Eenden, Zomertalingen en 3 Marmereenden voorbij en er zitten Kuifeenden op het water. Onze would-be gids wijkt niet van onze zijde maar toont ons niets… Hij wil ons naar enkele superstekken brengen, maar ook dat is geen succes. Gelukkig zijn er nog genoeg andere zaken om te fotograferen. Gesluierde werksters die van het land naar huis terugkeren leveren mooie beelden op. Tijdens een wandelingetje langs de oever van de Qued zien we nog Wintertaling en Pijlstaart. Verder stroomop toont onze supergids ons de nestholletjes van Vale Oeverzwaluwen, maar de vogels zelf zijn niet te zien. We horen en zien wél overal Graszangers  en kunnen nog een Zwartkruintjagra en een Palmtortel platen. De Buulbuuls zijn hier een stuk makker dan elders. We besluiten om later op de week hier terug te komen, want eigenlijk ziet het er veelbelovend uit… Na een hoogoplopende discussie over het loon van onze gids, worden we toch weer vrienden en nemen we hartelijk afscheid. Wij rijden terug richting Agadir voor ons laatste nachtje in het Ibis hotel met zijn saaie bar, maar waar men heerlijke Bloody Mary’s schenkt.

DAG 4: Maandag 9 februari 2009. Agadir – Qued Sous – Goulemine - + 30 km.

Het is 's morgens een kwariertje zoeken om de juiste afslag naar de ingang van het reservaat te vinden. Langs de oevers van de Sous krijgen we even later dan toch een prachtig zicht op de beroemde riviermonding. Heel wat vogels zoeken er hun voedsel bijeen en de soortenlijst dikt aan. Oeverloper, Tureluur, Groenpootruiter Zwarte Ruiter, Zilverplevier, Steltkluut en Kleine Plevier zien we overal. Over de Sous vliegt een Slechtvalk en als we langs de Paleismuur rijden trap ik hard op de rem voor... een koppeltje Barbarijse Patrijzen! Nu komen ook heel wat zangvogels op de lijst: Marokkaanse Witte Kwikstaart, Kleine- en gewone Zwartkop, zingende Diadeemroodstaarten, Europese kanaries, Groenlingen, Putters en een Grauwe Vliegenvanger. Een Tortel toont zich kort, een Marokkaanse Ekster laat zich goed fotograferen en enkele Blauwe Reigers vliegen voorbij. Ten zuiden van Agadir raken we toevallig in een villawijk middenin fantastische duinen en palmbomen. Naar het schijnt zijn vooral Europeanen hier de eigenaars van deze, vaak uitzinnige villa's. Het contrast met de Berberdorpen een eindje verderop is enorm. Niet dat we armoede zien, neen, verre van, maar het verschil van de mensen die op het land werken en zij die in de grootstad zaken doen is toch wel zeer confronterend. In de verte ligt Agadir met daarachter de besneeuwde toppen van het Atlasgebergte. Wanneer een groep van zo’n 50 Ooievaars op thermiek de hoogte ingaat is dit een adembenemend schouwspel. Rond de middag besluiten we naar woestijnvogels te zoeken bij Goulemine. We maken een tussenstop aan de Draa vallei maar... die is van korte duur. In geen tijd krijgen we weer van die drukke mannetjes in uniform bij ons. Waarschuwing: Foto's nemen staat het gelijk met hoogverraad en zijn zware spionagedelicten… We blijven vriendelijk en even later slaat de stemming om. Eén soldaatje vraagt om sigaretten en de andere om een lift…. Even later zetten we het heerschap af aan een … jawel, ...militair vliegveld! Wat betreft uniformpjes hebben we het nu wel gehad… Vlug richting woestijn, en die begint zo’n 30 km ten zuiden van Gouilemine. Langs de route vinden we hier een halfwoestijn waar volgens de boekjes heel wat woestijnvogels zitten. En inderdaad, het laatste uur tussen het zand en de steentjes is top. De Witbandleeuwerik is hier volop aan het baltsen. Zijn spectaculaire zangvlucht en zijn prachtige zang is om nooit te vergeten. Enkele (hier toch zeldzame) Rosse Woestijnleeuwerikken en een Brilgrasmus worden gespot. De omgeving zit werkelijk vol met honderden - altijd drukke - Kortteenleeuwerikken. De avond valt als een doek over het prachtige landschap en na een heimwee veroorzakende zonsondergang stoppen we ermee. We zien het niet zitten om terug te rijden naar Gouilimine en blijven aandringen om bij een Berber te overnachten. Hij ziet dat (na lang aandringen) wel zitten. Na het spreekwoordelijk “gesmolten ijs” worden we hartelijk en zeer gastvrij ontvangen. De vrouw des huizes maakt ons de eenvoudigste warme maaltijd die ik ooit at (een berg rijst met daarop een blik sardines in tomatensaus) maar de vakkundig geschonken muntthee smaakt verrukkelijk. De horrorfilm op TV kan ons niet boeien en we kruipen vroeg onder de dekens in een van condensvocht druipende “kamer”.

DAG 5 : Dinsdag 10 februari 2009. Goulemine - + 30 km. – Tan-Tan 

Maar klagen doen we niet! We krijgen ’s ochtens sterke koffie met versgebakken brood die we in olijfolie soppen en slaan een soort pap met een halve pond suiker naar binnen. Die ons recht houdt tot vér in de namiddag. We betalen de man - naar zijn normen - een klein fortuin, en rijden vlug naar een paar huizen vlakbij een prachtige oase. Peter stoot hier een paar zandhoenders op die bij het zwembad (!) komen drinken. Op de ruïnes in het “dorpje” zien we een Blauwe Rotslijster en enkele Zwarte Roodstaarten. In een dor veld kunnen we Woestijnvink en Klapekster fotograferen en zien we een Woestijnleeuwerik, Roodstuittapuit en een mannetje Kleine Torenvalk. We gaan de woestijn in en krijgen meteen een topwaarneming: een Dikbekleeuwerik maakt ruzie met een Woestijnvink! Helaas verdwijnen beide vogels voor we kunnen schieten... Door de uitzonderlijke regenval van de laatste dagen (weken?) staat de woestijn hier "in bloei"!  Het is een prachtig zicht om te zien hoe, hier en daar, bedden bloemetjes uit het dorre zand hun kopjes bovensteken. Maar de top van vandaag zijn de 3 fotogenieke Renvogels. We zien weer overal Kortteenleeuwerik en vinden in een eeuwenoude voormalige waterput een nest met 2 eieren van een Rotsduif. Een Woestijntapuit wil niet meewerken. Het lukt enkel om het maken van foto's met als thema “vogel in landschap”. De Witbandleeuwerikken zijn weer aan het zingen. Voor de eerste keer komen ook een paar Temminck’s Strandleeuweriken voor de lens. De fel gehoornde mannetjes lijken wel duiveltjes! Drie Witbuikzandhoenders en een groepje van 6 Renvogels vliegen over en wat verder vliegt een Hop op, hop-hop! We verlaten de woestijn bij valavond om in volslagen duisternis onze weg naar Tan-Tan verder te zetten. De vrachtwagens op de smalle hoofdweg houden er ook nu nog een rotvaart op na. We zouden niemand aanraden om ons voorbeeld te volgen, rij in Marokko alleen bij daglicht aub! We komen echter behouden in Tan-Tan aan, en nemen ons intrek in “Hotel Sable D’ Or” wat ons zeer bevalt.

DAG 6: Woensdag 11 februari 2009  Tan-Tan - Goulemine - + 30 km

Ik wordt gewekt door de zang van Huisgorzen. Als ik de trap naar het platte dak van het Hotel oploop, vliegen 3 gorzen op vanuit de gang. Op het dak ligt tussen een hoop rommel ook wat beschimmeld brood. Samen met Peter liggen we een kwartiertje later op een Berbers tapijtje, zij aan zij, te wachten. En ja hoor! Enkele tellen later maken we leuke foto’s van deze makke gors op een torentje van oud brood. Een Roodborst en een palmtortel komen ook mee snoepen. Tan-Tan is een prachtig stadje. De rivier, sterk gezwollen door de laatste regen, loopt dwars door het centrum en zit vol Koe- en Kleine Zilverreigers. Als we foto’s willen nemen zijn daar meteen weer enkele uniformpjes die er ons op wijzen dat we geen foto’s mogen nemen. Het prinselijk paleis is immers vlakbij (in elk stadje heeft de koninklijke familie wel een buitenverblijf) en de muren zouden het door het camerageklik wel eens kunnen begeven… We rijden richting Tan-Tan plage (aan zee) waar we proberen de haven te bereiken. Hiervoor zijn we bij de controlepost weer een kwartiertje onze paspoorten kwijt. Maar – wonder boven wonder - mogen we toch de haven in. Buiten veel Kleine Mantelmeeuwen en een stel leuke jonge hondjes, is het niet veel soeps. We besluiten dan maar om de kust niet verder te volgen. Beter is om nog een fotosessie te doen in het woestijngebied op 30 km. van Goulimine. Daar zien we redelijk veel Temminck’s Strandleeuwerikken en kunnen we weer die duiveltjes en een paar Thekla Leeuweriken goed fotograferen. Tegen de avond komen we op een plek met een fantastisch uitzicht over de woestijn. Ver weg zien we een wilde Dromedaris met een pas geboren jong. De heftige avonturen en indrukken van de laatste dagen maken - samen met een dramatische zonsondergang in deze woestijn - heel wat emoties los. Heftig! Twee mannen die op een godvergeten plaats snikkend in elkaars armen vallen en een traan laten. Worstelen met het verlies van moeder en geliefden doen dus ook de meest stoere mannen breken. Als er één plek in de wereld is waar dat mag, dan vinden wij wel dat het hier is! In volslagen duisternis rijden we richting Goulemine waar we ons een hotel zoeken. Na een lekkere maaltijd zoek ik de plaatselijke barbier op. Mijn weelderige haardos en baard worden perfect bijgeknipt en dat kost me haast…. 2 €.

DAG 7. Donderdag 12 februari 2009   Goulemine +30 km – Tiznit

Heel vroeg verlaten we de stad om een laatste maal "de Woestijnvogels te lijf te gaan". We willen beiden zo graag die wereldfoto’s van Woestijnvinken en Dikbekleeuwerik maar of dit wel lukt? Vandaag zijn we alvast blij met een mooie vrij zittende Brilgrasmus. Bij een vervallen boerderijtje stellen we onze huurwagen strategisch op en naast ons komen vervolgens Woestijnvink, Roodstuittapuit, Klapekster en Woestijntapuit hun liedje zingen. Zo’n 40 Zwarte Wouwen maken gebruik van thermiek en komen boven ons hoofd overzeilen. Ze maken het gebrek aan roofvogels een beetje goed… Als we weer de oase aan de andere kant van de weg opzoeken helpen we een gevallen oude man en voeren hem naar huis. Zijn zoon brengt ons later verse thee en wat brood. We verbroederen op de binnenplaats van het lemen huisje. Helaas hebben deze mensen liever niet dat we foto’s nemen, iets wat we uiteraard respecteren. Rond het dorp zien we de soorten terug van de vorige dagen en tevreden rijden we ’s avonds, nog altijd onder begeleiding van Zwarte Wouwen, richting Tiznit waar we de nacht doorbrengen. 

DAG 8. Vrijdag 13 februari 2009  Tiznit – Qued Massa – Agadir Airport.

Deze laatste vogeldag willen we besteden in de omgeving van Qued Massa. Het is in de delta ’s morgens nog erg mistig. Verwonderd zien we dat de vele koereigers zowat op de schoot van de landbouwers gaan zitten. Aan het gebouwtje van het reservaat zien we de Zuidelijke Klapekster van heel dichtbij en hebben we prachtwaarnemingen van zowel mannetje als vrouwtje Baardgrasmus. Er is heel wat zwaluwtrek. Zowel Boeren- als Huiszwaluw en Vale Gierzwaluw komen in grote aantallen voorbij. De plaats van de Zwartkruintjagra vinden we vlug terug, en hier is het voor een paar uur een werkelijk fotofestijn. Achtereenvolgens komen Diadeemroodstaart, Graszanger, Kleine Zwartkop, Grauwe Buulbuul, Roodborsttapuit, Putter en de Tjagra om ter mooist poseren. Ik sta perplex wanneer 2 Vale Oeverzwaluwen zo’n paar minuten op 10 meter boven mij hoofd komen mugjes vangen… Dit is de vogel waarvoor ik naar hier kwam ! Moe maar voldaan pakken we in de stoffige duisternis onze bagage bijeen, en rijden richting Agadir. Bij het vliegveld laten we de auto wassen (Peter wil en kan hem zo niet inleveren) om vervolgens in een klein nabij gelegen, stinkend industriestadje een hotelletje zoeken. 

DAG 9. Zaterdag 14 februari 2009 Terugvlucht Agadir – Casablanca - Brussel. 

Een helse rit brengt ons net op tijd op het vliegveld waarna we voorspoedig in Brussel aankomen. Sonja, mijn kersverse nieuwe liefde, staat ons bij koud weer maar in een stralende zon op te wachten. Vlug naar de bar en... een Hoegaarden heeft ondergetekende zelden beter gesmaakt! Het was prachtig in Marokko, een gastvrij, vogelrijk, maar stoffig en vrijwel alcoholvrij land!

22 maart 2009, © Rudi Debruyne

___________________________________________________________________________